Beginnerscursus wijnmaken

Ergens in juni 2022 liepen wij op een markt in ’s Heer Arendskerke waar op de kerk ring kramen waren opgezet en men hun waren verkocht. Op deze hele warme dag was het niet druk en waren wij heel benieuwd wat men qua goederen te koop had. Onze aandacht werd getrokken naar een info kraam over wijnen, waar enthousiasme mensen achter stonden en waar hele lange gesprekken werden gevoerd. Het product was niet wijn wat ze verkochten, maar ze verkochten hun Passie. Na dit gezellige samenzijn schreven wij ons direct in en waren wij verkocht.

Haha samen wijn maken en nog geen cursus dag gehad en wij verkochten dit verhaal ook al.

Donderdag 22 september was dan de eerste cursus dag Basiscursus Wijnmaken, en ook daar met een nieuwe groep cursisten was de afwachtende houding snel weg. 
2 Fantastische mensen brachten heel gepassioneerd hun verhaal over hun wijngilde en dat deze de grootste van Nederland was. Zij namen ons wekenlang mee in het verhaal van wijn maken.
Wij hebben deze cursus dan ook als heel positief ervaren en zijn nu dan ook hele fanatieke wijnmakers in de leer.

Naast deze cursusdagen zijn er ook praktijkdagen geweest en hebben wij ook andere leden van de Gilde ontmoet. Maar deze Passie voor wijn maken is dus niet alleen bij deze 2 mannen, maar bij iedereen en wat hebben wij een leuk aantal mooie wijnmakers gesproken. Het is dus niet gek dat Luctor et Fermento de grootste WijnmakersGilde is.

Nogmaals wij kijken terug naar een mooie leergang wijn maken, gebracht door gepassioneerde mensen die hun WijnmakersGilde 100% vertegenwoordigde en bij ons iets groots ontbrande. Wij leerde wijn maken, maar startte meteen met 120 liter. Ook wij zijn verkocht en gaan die passie overbrengen met onze eigen eerste wijn.

Petra en Richard
Cursisten 2022

Wij gaan leren wijn maken. Niet van druiven, maar van appels.Nee, geen cider, ECHTE wijn….We begeven ons naar het clublokaal van Luctor et Fermento, we zijn met twaalf mensen. Een hele ploeg verwante zielen: we houden allemaal van een glaasje, dat schept al direct een band.

Aandacht komen we niet tekort, er zijn wekelijks drie enthousiaste leraren aanwezig die ons passend onderwijs bieden. We leren over gisten, zouten, suikers en nog veel meer. Alle leerstof staat in een dik boek. Tijdens ons leren wordt de tekst in het boek geregeld besproken: staat alles in het boek in de juiste volgorde? Moet dit er bij en kan dat er uit?

Onze leraren zijn het niet op alle punten eens. Wij, stiekem met zijn tweetjes, hebben het over de Muppets. Eentje heeft het woord en de andere twee volgen de gang van zaken kritisch en met aanvullingen. Uiteindelijk zijn ze het weer eens, dus het komt allemaal dik voor elkaar.

Het zijn leerzame discussies, dat dan weer wel. Wat wij als cursisten allemaal met elkaar uitwisselen is beslist interessant te noemen. Tips en trics van het wijn maken, van het brouwen van ander lekkers, kortom: een slijter kan er veel van leren. Iemand van de groep heeft nog heel veel recepten en ook die worden gul gedeeld.

Dit alles speelt zich af vóór het proeven. Elke cursusavond worden we onthaald op heerlijk vloeibaar lekkers. We proeven wit, rosé, rood, cider en van één van de cursisten nog iets pittigers. Natuurlijk met heel kleine slokjes, want we moeten allemaal nog rijden. Toch valt op dat ook van kleine slokjes de tongen aardig los kunnen komen.

Wijn maken is een ambacht, een kunst misschien wel. Het begint allemaal heel prozaïsch in een natte tuin met heel veel appels, een hakselaar en een oude centrifuge. Heerlijk is het om met elkaar zo buiten bezig te zijn.

Ook hier leren we weer veel over gist en voedingszouten, alles in een notendop, want het sap moet in de flessen en “aan de praat” gebracht worden. Natuurlijk gebruik je de theorie, maar er is veel gevoel bij nodig. Tijdens de praktijkopdrachten in het clublokaal is het een dolle boel. Hevelen zonder je halve fles leeg te drinken, tafels op elkaar stapelen om niet te hoeven bukken, een lekker kopje koffie erbij, Gezina die foto’s komt maken. Het is supergezellig, ontspannen en steeds weer voelen wij ons gesteund door onze geduldige leraren.

Dan nog even over het gilde: je voelt je vanaf het begin welkom, iedereen die je tegenkomt is royaal, vriendelijk en vooral heel erg enthousiast. Elke uitnodiging of aanbieding die van de leden komt is ook voor ons, simpele cursisten. De cursus is een aanrader. Wim en Gezina, Jan en Gert, ontzettend bedankt voor alles.

Andrea ter Riet

Donderdag 3 oktober

Was de dag waar velen van de nieuwe cursisten naar hebben uitgekeken, een cursus om zelf je wijn te maken, en dat in deze crisistijd. Bij binnenkomst in het gildelokaal heeft iedereen zich aan elkaar voorgesteld, en werd ons een warme kop koffie of thee aangeboden. Dit was al voldoende om het ijs te breken. Nadat alle cursisten een plaats hadden gevonden, werd dit gelijk op de gevoelige plaat vastgelegd, dus voor de rest van de cursus is het veranderen van plaats niet meer mogelijk, omdat de lesgevers dit gebruiken als persoonsherkenning. 

Hierna werd het lesboek rondgedeeld en een uitleg gegeven wie welk lesdeel zal behandelen.
Door omstandigheden moest het appels persen een week achteruit geschoven worden, wat voor enkele cursisten niet uitkwam, in verband met reeds geplande afspraken. Ook hieraan werd een mouw gepast, doordat overige cursisten en bestuur het sap van de afwezigen gereed zal maken, en op de fles te doen. Aan het einde van de les werd duidelijk waarom we allemaal een wijnglas moesten meenemen, voor het proeven van eerder zelfgemaakte wijn. Deze keer was het een witte appelwijn. Heerlijk!

Zaterdag 5 oktober

Er is bij Gezina en Wim thuis appelsap geperst, en op de fles gedaan. Jan heeft het theoretische deel voor zijn rekening genomen, zoals zuurmeting en het bepalen van het SG. En alle toevoegingen ingebracht die noodzakelijk waren voor aanvang van de gisting.

Donderdag 10 oktober

Bij aankomst voor de les staan er in de hal een 8 tal flessen most, welke voorgaande zaterdag gereed zijn gemaakt. Met een aantal mensen zijn die naar de opslagruimte naast het leslokaal gebracht, om daar in alle rust te kunnen vergisten.  Als eerste heeft Wim voor de aanwezigen aanwijzingen gegeven om het logboek in te vullen. Omdat er een deel van de cursisten afgelopen zaterdag niet bij waren geweest, sloeg er een licht paniek toe, omdat men dit niet helemaal begreep, Wim heeft hierbij aangegeven dat al deze onderdelen nog volop in komende lessen wordt behandeld en ook geoefend, waardoor alles duidelijk zou worden. Ook hier weer aan het eind het proeven van een witte appelwijn, en een rosé welke door één van de cursisten was gemaakt. Zeker niet slecht, best wel lekker.

Donderdag 24 oktober

Na het behandelen van de lesstof zuren, heeft Gert een 3 tal flessen met water met verschillende zuurgraad, dit om het verschil te proeven, en ook om het verschil van zuurgraad te meten als oefening, en hoe dit gecorrigeerd kan worden.  Door al deze zaken in de praktijk te oefenen spreekt dit meer tot de verbeelding, dan het lezen in het lesboek.

Om de mensen die voorgaande appelpersdag hadden gemist tegemoet te komen heeft Jan deze uitgenodigd om komende zaterdag op de persdag van het Gilde alsnog te komen, en eventueel zelf sap te persen om zelf een wijn op te zetten. Locatie is fruithandel de Jonge in Kapelle, met je rug naar de kerk dan kom je er vanzelf.

Zaterdag 26 oktober

Waren er toch 8 cursisten die van deze uitnodiging gebruik willen maken. Jan heeft ons in de schaftruimte van het bedrijf gezet en hebben we het theoretische deel van opzetten van wijn door Jan stap voor stap behandeld gekregen. Aan de hand van een monster van appelsap konden we het soortelijk gewicht en de zuurgraad bepalen. Hierna was er voor belangstellenden gelegenheid zelf sap te maken, met gebruik van de traditionele centrifuge een fluitje van een cent. En voor de kosten hoefde je het zeker niet te laten.

Donderdag 31 oktober

Heeft Gert een van de belangrijkste stappen van het wijnmaken besproken   Het gebruik, en maken van een goede giststarter, en ook de toevoegingen die nodig zijn om de gist goed aan te laten slaan. Wat voor de cursisten altijd een hilarisch punt is dat de lesgevers ook vaak van mening verschillen, maar het maken van wijn is ook heel persoonlijk qua smaak. Ook zijn de omstandigheden voor ieder verschillend. De een doet het in een schuurtje, de ander in een kelder, en weer een ander heeft een hele kamer ter beschikking. Als afsluiting werd nu een lekker flesje rode wijn geopend, en geproefd. Ook weer een prima wijntje.

Donderdag 7 november

In deze les zijn de soorten suiker door Jan besproken, en het meten van suiker in vruchtensappen. Aan de hand van een handige tabel kan eenvoudig het suikergehalte worden bepaald van het sap, en om een bepaald alcohol-percentage te bereiken te berekenen hoeveel suiker er nog toegevoegd moet worden. Hierna heeft Wim nog een uitleg gegeven van de verschillende soorten alcohol, en hoe we de juiste alcohol kunnen verkrijgen.

Dan na de pauze het spektakel, we gaan voor de eerste keer onze fles wijn overhevelen, in een schone fles. Nadat er een juiste hoeveelheid sulfiet is toegevoegd werd het tekort aan wijn door Wim aangevuld tot een 5 tal centimeters onder de rand. Omdat het voor velen de eerste keer was, ging er wel eens een slokje over de vloer. Natuurlijk zijn ook de flessen van de mensen die niet aanwezig konden zijn, overgeheveld. En dan… de beloning een heerlijk glas rode B.V.D. wijn van Jan, als afsluiting van deze leerzame avond.

Donderdag 28 november

Na 2 weken is er weer les waarin de wijngebreken en ziekten zijn besproken. Als je dit als leek gaat lezen, wil er niemand ooit aan het maken van wijn beginnen. Echter Gert heeft ons verzekerd dat dit slechts zaken zijn die in zeldzame gevallen kunnen voorkomen, en dan nog meestal door eigen toedoen. Om dit allemaal te voorkomen dienen we steeds hygiënisch te werken, alle toevoegingen goed te berekenen, en hierbij niets te vergeten. Om een indruk te geven hebben we een aantal wijnen geproefd, waarbij wel gebreken in voorkwamen. Als afsluiting heeft Gert ons getrakteerd op een wijn die bij hem thuis al 4 jaar onder de vloer heeft gelegen. En uhhhhh… Dat was best lekker!!

Donderdag 19 december

Nu was de dag aangebroken om onze eigen wijn te gaan bottelen. Dit pas nadat hiervoor de lesstof uit het boek was behandeld. Er werd ons op het hart gedrukt goed op te letten om de toevoegingen die nodig zijn niet te vergeten en altijd zeer hygiënisch te werken. Enkele cursisten hebben er de voorkeur aan gegeven, de wijn thuis verder te laten klaren, en dan te bottelen.  Anderen hebben ervoor gekozen om tijdens de les te bottelen. Dit was tevens ook een leermoment voor de mensen die thuis gaan bottelen. Maar het resultaat was nu al verbluffend, een mooie heldere witte appelwijn. Deze moet nu wel enige tijd rijpen. Van diverse cursisten waren we in de gelegenheid om van het restje wat in de fles achterbleef te proeven, en de smaak was zeker niet verkeerd.  Wim heeft alle cursisten gevraagd of er interesse was om lid van het Gilde te worden. Het merendeel heeft zich als lid aangemeld, wat zeker een bevestiging is van de motivatie van de deelnemende cursisten, en zeker ook een compliment voor de Jan, Wim en Gert die ons gedurende de gehele cursus op een leuke manier les hebben gegeven. Aan het eind van de les werden we weer beloond met een heerlijke wijn van Jan. Dat alleen al is een reden om de wijnmaakcursus te doen.

Vrijdag 10 januari

De bekroning op ons werk.  Allen kregen we het certificaat “Zelf wijn maken“uitgereikt, waarvan door de secretaris uitgebreid verslag is gemaakt.

Namens alle cursisten wil ik Jan, Wim en Gert hartelijk bedanken voor de leuke en leerzame cursus wijn maken.

Piet Verhelst